کشاورزی فراسرزمینی: چالش‌ها، ضرورت‌ها، هشدارها و راهکارها
کد مقاله : 1146-IAEEA2020
نویسندگان
مسعود بیژنی *1، سمیه مرادحاصلی2، قدیر جلیلی‌بک3، علی فغانی4
1گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس
2دانش‌آموخته دکتری ترویج و آموزش کشاورزی، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
3دانشجوی کارشناسی‌ارشد توسعه روستایی، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
4دانشجوی کارشناسی‌ارشد آموزش کشاورزی پایدار و محیط‌زیست، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
چکیده مقاله
مقابله با چالش‌های تولید در کشاورزی و به دنبال آن ایجاد امنیت غذایی، مستلزم تدابیری برای افزایش بهره‌وری کشاورزی است. یکی از مهمترین این تدابیر لزوم تمرکز بر "کشاورزی فراسرزمینی"و بویژه "کشت فراسرزمینی" است. این موضوع در ایران با در نظر گرفتن محدودیت شدید منابع تولید به خصوص وضعیت بحرانی منابع آب و همچنین محدودیتهای اقلیمی برای تولیدات کشاورزی، توجه به کشت فراسرزمینی را برای تولید بخشی از مایحتاج کشاورزی در خارج از مرزهای جغرافیایی کشور به منظور تأمین امنیت غذایی، واردات آب مجازی، کاهش فشار بر منابع پایه تولید، رونق کسب و کار شرکت های تولیدی، تقویت بخش خصوصی و بکارگیری خیل عظیم دانش‌آموختگان بیکار کشاورزی از اهمیت شایانی برخوردار است. بر این اساس، هدف این مطالعه اسنادی، بر تحلیل چالش‌ها، ضرورت‌ها، هشدارها و راهکارهای مطلوب در رونق کشاورزی فراسرزمینی در شرایط ایران، قرار گرفت. در این راستا، تجربیات کشاورزی فراسرزمینی در ایران و برخی از کشورهای جهان مورد بررسی قرار گرفت. ضرورت‌های توسعه این نوع از کشاورزی در ابعاد اقتصاد جهانی و ملی، اجتماعی، زیست‌محیطی و امنیت غذایی مورد تعمق قرار گرفت و سپس چالش‌های آن در ارتباط با بخش خصوصی، اعزام نیروی کار، پیچیدگی قوانین و مقررات و تأمین ارز و منابع مالی ارائه گردید. همچنین شرایط و ریسک‌های موجود شامل کیفیت کالاهای تولیدی، اشتغال، پایداری و نوع وابستگی مطرح شد. در پایان، راهکارهای توسعه کشاورزی فراسرزمینی با تمرکز بر موضوعاتی مثل اجازه ورود به بخش خصوصی، نوع تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی، دیپلماسی سیاسی، نوع بودجه‌بندی و نحوه فعالیت‌های تعاونی‌ها و تشکل‌های کشاورزی مورد بحث قرار گرفت.
کلیدواژه ها
کشاورزی فراسرزمینی، کشت فراسرزمینی، امنیت غذایی، سیاست‌گذاری.
وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی